Skóra Andrzej z Gaju zwany Obornickim h. Abdank czyli Awdaniec (zm. 1626/7), podczaszy kaliski, poseł na sejmy. Był synem Stanisława Skóry z Gaju zw. Obornickim, stolnika poznańskiego (1572) i star. obornickiego, oraz Katarzyny, córki Sylwestra Kretkowskiego, kaszt. bydgoskiego, potem kruszwickiego.
Wątpliwe, aby to S. zapisał się w r. 1599 do albumu studentów uniw. padewskiego, był to raczej jego bratanek, syn Wojciecha. S. już bowiem w r. 1593 uczestniczył w życiu politycznym. Na sejmiku posejmowym woj. poznańskiego i kaliskiego, odbytym w Środzie 20 VII 1593, S. wyznaczony został na poborcę podatkowego dla woj. poznańskiego. Wybór był najpewniej jednomyślny, gdyż w uniwersale poborowym nie odnotowano ewentualnych protestów. Podatki zebrał w terminie. Z uchwały sejmiku średzkiego z 1 X 1594 wynika bowiem, że pieniądze z poboru znajdowały się już w ręku szafarza wojewódzkiego. W l. 1597 i 1606, był posłem sejmowym z sejmiku średzkiego. Podczas rokoszu Mikołaja Zebrzydowskiego opowiedział się po stronie Zygmunta III. Był wśród 165 osób, które podpisały na zjeździe szlachty woj. poznańskiego i kaliskiego, zebranej na sądach grodzkich w Poznaniu 18 VII 1606, protest przeciwko rokoszowej uchwale nadzwyczajnego sejmiku średzkiego z 8 VII t.r. (uchwałę rokoszową podpisał natomiast Wojciech, brat S-y). Kiedy na początku r. 1607 rokosz odżył na nowo, jego zwolennicy zdominowali zjazd szlachty województw wielkopolskich w Kole 12–15 II. Na zjeździe obecny był S., który 13 II odczytał listy woj. łęczyckiego i star. generalnego Wielkopolski Adama Sędziwoja Czarnkowskiego oraz woj. kaliskiego Andrzeja Czarnkowskiego. Listy te, utrzymane w pojednawczym tonie, wzywające do decydowania o sprawach publicznych na sejmikach i sejmach, spotkały się z ostrą reakcją zwolennika rokoszu Piotra Łaszcza. S. replikował krótko: «dobra ojczyzny […] trzeba zwyczajnymi sposobami w prawie pisanemi szukać». Przed 31 VII 1609 został S. podczaszym kaliskim.
Dn. 1 VII 1613 uczestniczył S. w Poznaniu w zjeździe szlachty woj. poznańskiego i kaliskiego; zjazd, obawiając się zbrojnego najazdu na Wielkopolskę skonfederowanych wojsk inflanckich, postanowił zaciągnąć znaczną liczbę żołnierzy. Do zrealizowania tej uchwały, dowodzenia rotami zaciężnych oraz ewentualnie także pospolitym ruszeniem, wybrano z koła rycerskiego m. in. S-ę. Na zjeździe tym zadecydowano też o wysłaniu do króla S-y i Stanisława Zadorskiego, m.in. dla uzyskania zgody na przeznaczenie pieniędzy poborowych z Wielkopolski tylko na jej obronę przed konfederatami.
S. był popularny wśród szlachty wielkopolskiej; w l. 1615 i 1616 wybierano go na posła sejmowego. Może nawet należałoby zaliczyć S-ę do przywódców szlacheckich, na co wskazują także uchwały zjazdu z r. 1613 oraz wybranie go na sejmie 20 II 1615 do komisji, mającej zająć się sporną kwestią wolności religijnej. Cieszył się S. poparciem regalisty A. S. Czarnkowskiego, star. generalnego Wielkopolski; z jego nominacji pełnił urzędy podstarościego poznańskiego w r. 1618 oraz sędziego surogatora grodzkiego poznańskiego w l. 1618–23. Z Czarnkowskim, synem Jadwigi Sieprskiej z Gulczewa, S. był spowinowacony poprzez Elżbietę, rodzoną siostrę swego dziada Mikołaja Skóry, sędziego ziemskiego poznańskiego, a żonę Prokopa Sieprskiego z Gulczewa (zob.), który był z kolei bratem dziada wspomnianej Jadwigi, matki Czarnkowskiego. S-ę wspierał także prymas Wawrzyniec Gembicki, wysłał on do królewny Anny Wazówny dwa listy, popierające S-ę w staraniach o star. brodnickie (wymijająca odpowiedź królewny z 1 IV 1620). Od r. 1575 wielokrotnie wymieniany jest S. w wielkopolskich księgach grodzkich i ziemskich w różnych sprawach majątkowych, kilkakrotnie też kryminalnych. W r. 1591 pozwany został przez Annę Przyborowską «o rany». W r. 1610 poranił w Obornikach Kaspra Bardzińskiego z Wielżyna; jego żonę, a swą siostrzenicę, i jej córki, gdy przybyły do kościoła w Obornikach, uwięził. W r. 1611 oskarżony został o współudział w zamordowaniu wspomnianego Kaspra w jego dworze w Wielżynie oraz Andrzeja Staręskiego w gospodzie w Obornikach.
S. ze swym bratem Wojciechem odziedziczyli po ojcu i po stryju Wojciechu (kanoniku poznańskim od r. 1558, kanclerzu poznańskim w r. 1569, kanoniku krakowskim od r. 1571) miasto Orchowo w pow. gnieźnieńskim z wsiami: Orchowiec, Myślątkowo, Wola (obecnie Wólka Orchowska), Rękawczyn i Rękawczynek (dobra te bracia sprzedali w l. 1586–94). Otrzymali też położone w pow. poznańskim wsie: Gaj (obecnie Gaj Wielki), Kiączyn, połowę Grzebieniska, części w Witkowicach oraz wsie opustoszałe Stramnica i Sierpowo (wsie te otrzymał Wojciech w dziale dóbr z bratem przed r. 1595). S. natomiast otrzymał po ojcu (i najpewniej w dziale dóbr z bratem) część tenuty obornickiej (którą sprzedał za zgodą króla w r. 1626) oraz kamienicę w Poznaniu przy ul. Woźnej wraz z dwoma domkami murowanymi (sprzedał ok. r. 1582). S. zmarł po 28 IV 1626, a przed 30 III 1627.
Pierwszą żoną S-y była Jadwiga Grabianka, córka Bronisława Grabi z Grabic w pow. rawskim (wymieniana w źródłach w l. 1590–1611), a drugą – Jadwiga Siedlecka (z Siedlec i Brzezia w pow. pyzdrskim), wdowa po Wojciechu Wilczyńskim (jako żona S-y występuje od r. 1616, zm. między 1641 a 1643 r.). Z drugiej żony S. miał synów: Andrzeja (zm. po r. 1628), ożenionego z Barbarą, córką Ernesta Brezy, i Piotra (zm. po r. 1644), męża Doroty Robaczyńskiej, oraz córkę Katarzynę (zm. przed r. 1687), która była żoną Jakuba Jastrzębskiego.
Pierwszą żoną brata S-y Wojciecha była Magdalena, córka radcy cesarskiego Andrzeja Dudycza (zob. Dudith Andrzej).
Żychliński, XXVIII 64 (z błędami); Gąsiorowski A., Starostowie wielkopolskich miast królewskich w dobie jagiellońskiej, W. 1981 s. 55; Urzędnicy, I/2; – Byliński J., Dwa sejmy z roku 1613, Wr. 1984; Dworzaczek W., Skład społeczny wielkopolskiej reprezentacji sejmowej w latach 1572–1655, „Roczn. Hist.” R. 23: 1957 s. 305; Maciszewski J., Wojna domowa w Polsce (1606–1609), Wr. 1960 (s. 181–2 i przyp. 82: nie dotyczy S-y); Ochman S., Sejmy z lat 1615–1616, Wr. 1970; Opaliński E., Elita władzy w województwach poznańskim i kaliskim za Zygmunta III, P. 1981 s. 36, 41, 83, 99; Żołądź-Strzelczyk D., Peregrinado academica. Studia młodzieży polskiej z Korony i Litwy na akademiach i uniwersytetach niemieckich w XVI i pierwszej połowie XVII wieku, P. 1996 s. 224 (Stanisław, ojciec S-y, student we Frankfurcie nad Odrą w r. 1543, Wojciech, stryj S-y, w r. 1557); – Akta sejmikowe woj. pozn., I cz. 1–2; Arch. nacji pol. w uniw. padewskim, I s. 32 nr 266, s. 340; Kronika z czasów Stefana Batorego (1575–1582), Wyd. H. Barycz, Kr. 1939 s. 372, Arch. Kom. Hist., XV; Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1616–1620, Wr. 1994 cz. 1 s. 28–9, cz. 2 nr 592; Teki Dworzaczka (CD-ROM), Kórnik–P. 1995; – AGAD: Metryka Kor., t. 151 k. 289–290, t. 166 k. 96, t. 170 k. 99, t. 174 k. 180v.–181v., t. 176 k. 22v.–23, 28v.–29; AP w P.: Kcynia Gr. 52 k. 97–98, Konin Gr. 50 k. 7v., Poznań Gr. 23 k. 457v., 541v., 685v., 702v.–703, Gr. 24 k. 57v., 58, 328, 789, 815, Gr. 25 k. 80, 826v., Gr. 27 k. 1090, 1414, Gr. 28 k. 398, Gr. 30 k. 359v., Gr. 32 k. 327, Gr. 34 k. 1, 3, 264 v., Gr. 36 k. 448, Gr. 38 k. 696v., Gr. 43 k. 739, Gr. 44 k. 930, Gr. 128 k. 437, Gr. 134 k. 552, Gr. 135 k. 335v., Gr. 136 k. 552, Gr. 139 k. 81v., Gr. 140 k. 363v., Gr. 147 k. 529, Gr. 149 k. 412, Gr. 152 k. 295v., Gr. 154 k. 690v., 694v., Gr. 155 k. 24, 606, Gr. 156 k. 287v., Gr. 157 k. 286v., 562v., 698, 880, Gr. 158 k. 247–248, 262, Gr. 160 k. 872, Gr. 161 k. 1205, Gr. 163 k. 1301v., Gr. 164 k. 119v., 711v., 952, Gr. 165 k. 293v., Gr. 166 k. 567v., 811, Gr. 175 k. 364, Gr. 182 k. 342v., Gr. 186 k. 183, 557, 1061v., Gr. 191 k. 963, Gr. 198 k. 111v., 337, 415v., Gr. 203 k. 202, 1154, Gr. 209 k. 212, Gr. 664 k. 65v., 161, Gr. 665 k. 1230–1245, Gr. 666 k. 105v., 522v.–524v., 695v., Gr. 672 k. 2, 554v., 670, Gr. 681 k. 979, Gr. 687 k. 107, 406, 415, Poznań Z. 50 k. 118v., Pyzdry Gr. 65 k. 307, Wałcz Gr. 22 k. 35, Wschowa Gr. 11 k. 41v., Gr. 37 k. 330v.
Grażyna Rutkowska